Féuse-de-cabro
Dryopteris filix-mas
Dryopteridaceae
Àutri noum : Féuse, Gàubi, Vigno-dóu-diable.
Noms en français : Fougère mâle, Polystic.
Descripcioun :Lou féuse-de-cabro es uno planto di proun coumuno dins li relarg séusous. Li foundo soun grando e dous cop descoupado e li pinulo dentado. Se recounèis peréu à si soro redouno en formo de faiòu. La planto a ges de péu e lis endusìo soun sènso glando. Uno meno procho, Dryopteris affinis, a lou rastèu negre à la baso di peno. Coumpara emé lou faus-féuse-de-cabro que ié sèmblo proun.
Usanço :Èi couneigu pèr èstre un bon vermifuge e peréu pèr lucha contro lou douvo dóu fege. La planto caup de tiaminaso que pòu adure un manco de vitamino B1. Pamens un cop cuecho, i'a pu ges de risque.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dryopteris
Famiho : Dryopteridaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : ges de flour
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2400 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Esboudèu
- Vièi paret
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Dryopteris filix-mas (L.) Schott, 1834
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753